Van den vos Reynaerde is een Middelnederlands werk geschreven door een zekere Willem. Over Willem is helaas weinig bekend. Wel bekend is dat hij een boek heeft geschreven over Madocke. Daarom is de auteursnaam op de omslag Willem die Madocke maecte. In 2010 is er een stripversie uitgebracht van Van den vos Reynaerde. In hoeverre komt de stripversie overeen met het originele boek? 

Van den vos Reynaerde is een bekend boek in onze literatuurgeschiedenis. Het is typerend voor de 13^e eeuw. Het is zowel amusement als engagement tegelijkertijd.

De maatschappelijke kritiek wordt gegeven door middel van het allegorisch gebruik van dieren. Dieren vertegenwoordigen de adel van destijds. Het is amusement, omdat mensen al eeuwen lang vermaakt worden door dit wonderlijke dierenepos. De huidige stripversie is veel minder geëngageerd, omdat de oude feodale structuren van toen niet meer bestaan. De stripversie biedt amusement en historische informatie. Van den vos Reynaerde is een hoogtepunt in de Nederlandse literatuurgeschiedenis, daardoor is de historische waarde ook aanzienlijk. De striptekenaar geeft mensen de mogelijkheid om op een snelle en laagdrempelige manier te leren over

dit werk. De striptekening is net zoals het originele werk amusement, omdat beide werken deels bedoeld zijn om vermaak te bieden. 

In het eerste deel van het boek, hofdag (r.41-496), doen de dieren aan het hof hun beklag over de sluwe vos Reinaert. Hij wordt van allerlei dingen beschuldigd. Dit gebeurt in zowel het boek als in op de striptekening. Evenwel ontbreken de aantijgingen van Paneer, Cortoys en Cantecleer. In het origenele werk wordt Reinaert van vier dingen beschuldigd. Op de striptekening zijn dat er meer. Alleen de beschuldiging van Ysengrijn komt overeen met het origineel. Deze aanpassing is niet van groot belang, omdat de conclusie hetzelfde blijft: Reinaert wordt gedagvaardigd. Niettemin is het opvallend dat de striptekenaar deze keuze maakt. Hij wijkt hier af van het origineel. Hoogstwaarschijnlijk doet hij dat om het werk van Willem niet een-op-een te kopiëren. De striptekenaar geeft zijn eigen draai aan het eeuwenoude verhaal. 

Bruun de beer wordt eropuit gestuurd, teneinde Reinaert naar het hof te brengen, zodat hij berecht kan worden. Dit is op de striptekening linksonder te zien. Bruun vertelt Reinaert over de dagvaardig. Reinaert zegt dat hij te veel honing op heeft. Vervolgens vraagt de inhalige Bruun waar Reinaert die honing gevonden heeft. Reinaert lokt Bruun in de val en ontkomt. Bruun wordt aangevallen door burgers en weet maar ternauwernood te ontkomen. Dat Bruun ontkomt, is niet te zien op de striptekening. Dat Bruun gewelddadig bejegend wordt, is rechtsonder te zien. Echter, wij zien daar ook Ysengrijn op de achtergrond. Ysengrijn is niet door Reinaert in de val

gelokt. Verder ontbreekt Tibeert de kater. Hij is ook als dagvaarder gestuurd in het originele werk, maar ontbreekt op de striptekening. De striptekenaaar heeft waarschijnlijk dit deel bewust weggelaten, omdat het niet hoogst noodzakelijk is voor het verhaal. De tweede dagvaarder heeft vooral een goede uitbreidende functie. Ook Grimbeert de das als dagvaarder ontbreekt. Het weglaten van de derde dagvaarder is niet goed, omdat het nu geenszins duidelijk is hoe Reinaert aan het hof terechtkomt. 

Verder zien we de boze koning Nobel die luistert naar het verhaal van Reinaert over het geplande verraad van Ysengrijn, Tibeert, Bruun en Reinaerts vader. De eerdere passage waarin Reinaert ter dood wordt veroordeeld ontbreekt. Rechtsmidden ziet men het verraad met daarboven een door de striptekenaar

toegevoegde passage. Saillant is dat de Reinaerts vader ontbreekt bij het verraad. Reinaerts vader heeft de schat gevonden en bekokstooft vervolgens een geniepige staatsgreep. Reinaerts vader knoopt zichzelf op, als hij de lege schatkamer vindt, althans zo luidt Reinaerts verhaal. Deze passage ontbreekt tot mijn ongenoegen. We zien wel dat Reinaert de schat steelt, echter komt de manier waarop niet overeen met het origineel. Als laatste is rechtsonder te zien dat Reinaert lachend wegvlucht. Het deel waarin hij en zijn familie Cuwaard verorberen ontbreekt, eveneens het deel waarin Belijn medeplichtig wordt verklaart en net zoals Reinaert vogelvrij wordt verklaard. Daarnevens ontbreken talloze details. Deze details zijn niet altijd noodzakelijk om het verhaal duidelijk te maken. 

Het is uiteraard onmogelijk om een boek volledig weer te geven op één striptekening. Niettemin heeft de striptekenaar een uiterst goede poging daartoe gedaan. Ik vind het bijzonder jammer dat de striptekenaar de passage met Grimbeert als dagvaarder weggelaten heeft. De scène rondom het hof is ook niet volledig waarheidsgetrouw, maar dat vind ik daarentegen geen probleem. De striptekening is, ondanks de weggelaten passages, een goede hedendaagse vertolking van dit aloude verhaal. 

Bronnen 



Samenvatting literatuurgeschiedenisvan de middeleeuwen uit het moduleboekje 

Van den vos Reynaerde. (z.d.).Uittrekselbank. https://scholen.uittrekselbank.nbdbiblion.nl/detail/294425/van-den-vos-reynaerde 

Wikipedia-bijdragers.

(2022, 18 januari). Willem die Madocke maecte. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_die_Madocke_maecte Wikipedia-bijdragers. (2022b, december 7). Van

den vos Reynaerde. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Van_den_vos_Reynaerde 

Strips en de Nederlandstalige klassiekers. (2014, 28 november). Hebban.nl. https://www.hebban.nl/artikelen/strips-en-de-nederlandstalige-klassiekers 

Van den vos Reynaerde. (z.d.). Literatuurgeschiedenis. https://www.literatuurgeschiedenis.org/teksten/van-den-vos-reynaerde 

van Nimwegen, A. (1979). Over de Vos Reinaert: door Willem (die Madoc maakte) gevolgd door Reinaerts geschiedenis waarin zijn

latere lotgevallen zijn opgetekend. Spectrum.